Τετάρτη 25 Ιουλίου 2012

Οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος


Κρατήρας Αριζόνας
Το τηλεσκόπιο αλλά και η διαστημική εποχή έχουν συμβάλει μεταξύ άλλων στην αλλαγή προοπτικής με την οποία αντιμετωπίζουμε τη θέση της Γης στο σύμπαν καθώς και την ανθρώπινη ζωή μέσα στο οικοσύστημα του πλανήτη μας. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν φανερή, όσο είναι στις μέρες  μας, η πραγματική θέση που έχει ο πλανήτης μας μέσα στο σύμπαν. Όταν το τηλεσκόπιο μας αποκάλυψε τους άλλους πλανήτες και διαπιστώσαμε ότι αυτοί έχουν πολλές ομοιότητες με τη Γη, όπως ότι διαθέτουν πολύχρωμα σύννεφα, ενεργά και μη ηφαίστεια, κοίτες που κάποτε διατρέχονταν από αρχαίους ποταμούς, λευκούς πάγους από νερό και διοξείδιο του άνθρακα στους πόλους τους ακόμα και παραμυθένια και εντυπωσιακά σέλας, νιώσαμε ότι η μοναδικότητα της Γης πλαισιώνεται από άλλους κόσμους που μοιάζουν με αυτή αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να την ξεπεράσουν γιατί απλώς διαθέτουν κάποια από τα χαρακτηριστικά του υδάτινου πλανήτη μας. Τί συμβαίνει όμως όταν η Γη «αντιγράφει» τους άλλους πλανήτες; Όταν διαπιστώθηκε ότι ο μεγάλος κρατήρας της Αριζόνα ήταν αποτέλεσμα της πτώσης κάποιου αστεροειδούς στο μακρινό παρελθόν, σίγουρα θα ήταν ένα μεγάλο σοκ για τους επιστήμονες αλλά και τους υπόλοιπους ανθρώπους. Στα επόμενα χρόνια ανακαλύφθηκαν τα ίχνη και άλλων κρατήρων που παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της Γης να τα καλύψει με τη διαβρωτική δράση του αέρα, του νερού και των τεκτονικών κινήσεων, αυτά κατάφερναν να μαρτυρούν το ότι και η Γη υπόκειται στους ίδιους νόμους που διέπουν και τους άλλους πλανήτες και όπως αυτοί μοιάζουν με το δικό μας κόσμο έτσι και ο πλανήτης μας μοιάζει με αυτούς και τα εξωτικά χαρακτηριστικά των μακρινών σωμάτων μπορούν πολύ εύκολα να συναντιούνται και στο δικό μας. Αυτή η αλλαγή προοπτικής συναντιέται και αλλού, όπως στη μελέτη της καταγωγής του ανθρώπου, όπου η εξελικτική θεωρία παρουσιάζεται εξίσου θορυβώδης και αποκαλυπτική και μας αναγκάζει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τον άνθρωπο σε σχέση με τα άλλα πλάσματα. Στην πραγματικότητα δεν ανακαλύπτουμε «νέους κόσμους» αλλά διαλύονται τα σύννεφα της άγνοιας και των λοιπών ματαιοδοξιών που μας εμπόδιζαν για χρόνια να συλλάβουμε την ενιαία πραγματικότητα που μας πλαισιώνει και η οποία, όταν την κατανοήσουμε και τη δεχτούμε, μας βοηθάει ώστε να γίνουμε πιο διαλλακτικοί και να νιώσουμε πιο έντονα την ενότητά μας με τους άλλους οργανισμούς εδώ στη Γη αλλά και με τους απρόσιτους κόσμους πέρα από τη Γη.

Δευτέρα 16 Ιουλίου 2012

Το Πλουτώνιο σύστημα επεκτείνεται!


Credit: NASA/ESA/M. Showalter (SETI Institute)
Όταν ο Clyde Tombaugh ανακάλυψε τον Πλούτωνα πριν από 82 χρόνια, δε θα είχε περάσει από το νου του ότι το ασθενές φως του θα έκρυβε ένα σύστημα από 6 τουλάχιστον σώματα, δηλαδή τον Πλούτωνα και 5 δορυφόρους. Κι αυτό γιατί  ένας νέος δορυφόρος προστέθηκε στην οικογένεια του Πλούτωνα μετά την επισήμανση που έγινε σε φωτογραφία του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Οι 5 δορυφόροι περιστρέφονται σε τροχιές που θυμίζουν ρωσικές κούκλες, καθώς η μία περικλείει την άλλη με ομοιόμορφο τρόπο. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι όλοι οι δορυφόροι είναι το αποτέλεσμα κάποιας σύγκρουσης του Πλούτωνα με κάποιο άλλο σώμα της μακρινής ζώνης του Kuiper πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτή η ανακάλυψη είναι σημαντική και για ένα πρακτικό λόγο. Το διαστημόπλοιο New Horizons κατευθύνεται προς τον Πλούτωνα, όπου θα φτάσει μέχρι το 2015. Το σκάφος θα περάσει από τον Πλούτωνα με ταχύτητα 48.000 χλμ/ώρα και αυτό σημαίνει ότι ακόμα και μια σύγκρουση με ένα μικρό σώμα θα μπορούσε να συντρίψει το εξερευνητικό διαστημόπλοιο. Έτσι οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας τη γνώση αυτή θα κατευθύνουν κατάλληλα το σκάφος στο πιθανώς αφιλόξενο Πλουτώνιο σύστημα. Ο πρώτος δορυφόρος του Πλούτωνα ανακαλύφθηκε το 1978 και ονομάστηκε Χάροντας. Ακολούθησαν η Nix και Hydra καθώς και το φεγγάρι με το ψυχρό όνομα P4 για να συμπληρωθεί με τον 5ο δορυφόρο που προσωρινά πήρε το όνομα S/2012 (134340) 1. Ο Πλούτωνας είναι μέλος της ζώνης του Kuiper, της πλέον άγνωστης περιοχής του ηλιακού μας συστήματος, και αν σκεφτεί κανείς τη μεταμόρφωση του Πλούτωνα από ένα μοναχικό πλανήτη σε ένα μικρό ηλιακό σύστημα θα πρέπει να περιμένουμε την ανακάλυψη και άλλων εντυπωσιακών και εξωτικών κόσμων στις παρυφές του πλανητικού συγκροτήματος του Ήλιου. Ο χρόνος θα δείξει!