Περιμένοντας το υπέροχο σέλας

Φώτο: Ole C. Salomonsen, Νορβηγία

Πολλοί άνθρωποι αγνοούν ότι υπάρχει ισχυρός δεσμός μεταξύ της Γης και των άλλων σωμάτων στο ηλιακό μας σύστημα.

Το προστατευμένο περιβάλλον στο οποίο ζούμε και η καθημερινότητά μας μάς αποτρέπουν να συλλάβουμε αυτή τη διάσταση της πραγματικότητας. Για παράδειγμα, σκεφτείτε το φαινόμενο του Σέλας (Aurora).

Αυτό παρατηρείται σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη και σε χώρες, όπως η Νορβηγία και ο Καναδάς ή στην Ανταρκτική.

Το Σέλας οφείλεται σε φορτισμένα σωματίδια που εκλύονται από τον ήλιο και τα οποία αλληλεπιδρούν με το μαγνητικό πεδίο της γης για να καταλήξουν στις πολικές περιοχές,  όπου η ενέργειά τους μετατρέπεται σε πανέμορφες χρωματιστές κουρτίνες που φαίνονται να κρέμονται από τον ουρανό.

Τη Δευτέρα 23/01/12 οι επιστήμονες που παρακολουθούν τη δραστηριότητα του Ήλιου ενημέρωσαν για μεγάλη έκρηξη στην ατμόσφαιρά του και την Τρίτη 24/01/12, για του λόγου το αληθές, παρατηρήθηκε εντυπωσιακό Σέλας, όπως αποδεικνύεται και στη φωτογραφία.

Το μαγευτικό τοπίο και το πολύχρωμο Σέλας δίνουν μια ασυνήθιστη αίσθηση σαν από ένα άλλο τόπο, κάπου αλλού στο σύμπαν..

Αγοράζοντας κυάλια για την παρατήρηση του ουρανού

astro-science-workshop.blogspot.com

Τα κυάλια είναι ο φθηνότερος και ευκολότερος τρόπος για να ξεκινήσει κανείς την παρατήρηση του ουρανού. Πολλοί ενώ διαθέτουν κυάλια για επίγεια παρατήρηση, δεν έχουν σκεφθεί ότι αυτά αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία να εξερευνήσουν τον ουρανό, ειδικά στην Eλλάδα που μακριά από τις μεγάλες πόλεις και τη φωτορύπανση που αυτές έχουν, είναι κυριολεκτικά εκπληκτικός.

Τι χρειάζεται όμως να ξέρουμε πριν αγοράσουμε ένα ζευγάρι κυάλια;

• Ελέγχουμε τους φακούς για τυχόν σημάδια και φθορές. 
• Αν φοράμε γυαλιά, πρέπει να μπορούμε να πλησιάσουμε αρκετά τα προσοφθάλμια ώστε να βλέπουμε όλο το πεδίο 
• Ελέγχουμε αν μπορούμε να εστιάσουμε σωστά 
• Το βάρος τους δεν πρέπει να είναι μεγάλο, γιατί θα κουραστούμε κρατώντας τα προς τον ουρανό για πολλή ώρα

Ένα ζευγάρι κυάλια 10Χ50 σημαίνει ότι αυτά δίνουν μεγέθυνση 10 φορές και η διάμετρος του κάθε φακού είναι 50 χιλιοστά. Μεγαλύτεροι φακοί σημαίνει φωτεινότερη εικόνα.

  

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μεγάλα κυάλια αρκεί να τα στηρίξουμε σε τρίποδα.

  

Η θέα του ουρανού με τα κυάλια είναι εκπληκτική και με τη βοήθεια οδηγών παρατήρησης που υπάρχουν στα βιβλιοπωλεία (Amazon κλπ) μπορεί κανείς να γνωρίσει εκατοντάδες κόσμους που υπάρχουν στον ουρανό και περνούσαν απαρατήρητοι για χρόνια.

Είναι η Γη ξεχωριστή στο Σύμπαν ;

Copyright: US Geological Survey

Ποιoς θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η γη δε μοιάζει με τους άλλους πλανήτες παρατηρώντας τις δύο φωτογραφίες ;

Η μία είναι από την επιφάνεια του Άρη από κάποια από τις πρόσφατες αποστολές προς τον κόκκινο πλανήτη και η άλλη από την έρημο Atacama της Χιλής.

 Συγκεκριμένα η φωτογραφία της γήινης ερήμου τραβήχτηκε 80 χλμ από το λιμάνι της Antofagasta. Σε αυτή την εχθρική για τη ζωή περιοχή της γης βρέχει κάθε 10 χρόνια και δεν υπάρχει χλωρίδα και πανίδα.

Παρόλα αυτά σε δείγματα που πάρθηκαν από το υπέδαφος βρέθηκαν βακτηριακές κοινότητες που μια ενδεχόμενη βροχή θα μπορούσε να ενεργοποιήσει.

Τι μας εμποδίζει να σκεφτούμε ανάλογο ενδεχόμενο για τον πλανήτη Άρη ή και αλλού στο σύμπαν ;

Πολλοί αναρωτιούνται τι το ενδιαφέρον έχει η εξερεύνηση ερημικών πλανητών σαν τον Άρη και τι μπορεί να προσφέρει στην ανθρωπότητα. Θα μπορούσε κάποιος να απαντήσει ότι αφού υπάρχουν εκεί έξω οφείλουμε να μάθουμε πώς είναι. Εξάλλου είναι στην ανθρώπινη φύση να φαντάζεται άλλους κόσμους και να εξερευνά συνεχώς.

Η ανακάλυψη όμως που έγινε στη Χιλή δείχνει ότι υπάρχει και ένας ακόμα λόγος για να είμαστε περίεργοι για το σύμπαν που μας περιβάλλει και αυτός δεν είναι άλλος από το να διαπιστώσουμε το αν είμαστε ο μοναδικός πλανήτης που φιλοξενεί ζωή ή αν οι κατοικήσιμοι κατοικήσιμοι κόσμοι είναι τόσο πολυάριθμοι όσο και τα άστρα στο νυχτερινό ουρανό!

Πώς μας βλέπει η Σελήνη ;

Για χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι γοητεύονταν από τη παρουσία της Σελήνης στον ουρανό και από την εμπειρία τους γνώριζαν την ακολουθία των φάσεων της. Χρειάστηκε να περάσουν πολλοί αιώνες για να αντιληφθούμε ότι οι φάσεις αυτές οφείλονται στη γωνία που σχηματίζει η Γη με τον Ήλιο και τη Σελήνη.

Για παράδειγμα όταν τα τρία σώματα είναι στην ίδια ευθεία με τη Γη στο κέντρο έχουμε πανσέληνο, ενώ, όταν σχηματίζουν ορθή γωνία, έχουμε πρώτο ή τελευταίο τέταρτο.

Ποια είναι όμως η άποψη της Γης από τη Σελήνη; Πώς μας βλέπει ο δορυφόρος μας;

Η απάντηση είναι ότι η Γη ακολουθεί μια σειρά από φάσεις, όπως ακριβώς συμβαίνει με τη Σελήνη, με τη διαφορά ότι η όψη της Γης από τη Σελήνη είναι ακριβώς το αντίστροφο αυτής της Σελήνης από τη Γη. Δηλαδή, όταν έχουμε Σελήνη λίγων ημερών και ο δορυφόρος μας εμφανίζεται σαν μια μικρή φέτα η Γη παρουσιάζεται σχεδόν ολοφώτιστη, ενώ όταν η Σελήνη είναι σχεδόν γεμάτη, η Γη έχει την όψη μιας λεπτής φέτας αντίστοιχα.

Το φαινόμενο αυτό λέγεται «συμπληρωματικές φάσεις». Η φάση του ενός σώματος συμπληρώνει τη φάση του άλλου.

Έτσι όταν θαυμάζουμε τη Σελήνη να αιωρείται πάνω από τον ορίζοντα κάποιο απόγευμα, μπορούμε να φανταστούμε την όψη της Γης σε ένα γιγάντιο καθρέφτη που θα κρατούσε στα χέρια της η Σελήνη. Η γεωμετρία υπαγορεύει όχι μόνο τι όψη θα έχουν τα ουράνια σώματα από τη Γη αλλά και τι όψη θα παρουσιάζει η Γη από τα άλλα ουράνια σώματα.

Πορεία προς τα Άστρα..

Το 1977, δηλαδή πριν από 35 περιστροφές της γης γύρω από τον ήλιο, ξεκίνησαν το ταξίδι τους προς τα άστρα τα διαστημικά εξερευνητικά διαστημόπλοια Voyager 1 & 2.

Αφού χαρτογράφησαν ένα μεγάλο μέρος του ηλιακού μας συστήματος που περιλάμβανε όλους τους μεγάλους πλανήτες, Δία, Κρόνο, Ουρανό και Ποσειδώνα, συνέχισαν το μοναχικό τους ταξίδι στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος.

Παρότι ξεχασμένα από τους περισσότερους ανθρώπους εδώ στη γη, συνέχισαν να στέλνουν πολύτιμες πληροφορίες για το περιβάλλον που διέσχιζαν καθώς είναι τα πρώτα σκάφη που στέλνει ο άνθρωπος για να ιχνηλατήσουν αυτή την άγνωστη περιοχή του διαστήματος.

Ίσως αναρωτηθεί κάποιος τι ενδιαφέρον μπορεί να υπάρχει στον τρομακτικά άδειο διαστρικό χώρο; Στην πραγματικότητα τα δύο σκάφη δεν βρίσκονταν όλα αυτά τα χρόνια στο διαστρικό χώρο αλλά κάτω από την επιρροή του ηλιακού ανέμου.

Ειδικότερα το Voyager 1, αν και 18 δις. χιλιόμετρα από τον Ηλιο και τη Γη, βρίσκεται ακόμα στην ηλιόσφαιρα, δηλαδή την τεράστια φούσκα από φορτισμένα σωματίδια που ο ήλιος εκπέμπει προς όλες τις διευθύνσεις. Ολόκληρο το ηλιακό σύστημα είναι βουτηγμένο σε αυτή την ηλιακή σούπα από σωματίδια, η οποία εκτείνεται σε μια ακτίνα δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από το άστρο μας.

Το ενδιαφέρον είναι ότι επιτέλους υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι το σκάφος πλησιάζει τα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος με τον αχανή και σιωπηλό διαστρικό διάστημα. Η ταχύτητα του ηλιακού ανέμου έχει ουσιαστικά μηδενιστεί σηματοδοτώντας την αρχή μιας νέας περιοχής.

Εν τω μεταξύ o «Ταξιδιώτης» ανίχνευσε μια αύξηση 100 φορές της έντασης των ηλεκτρονίων υψηλής ενέργειας που προέρχονται από άλλες περιοχές του Γαλαξία μας και τα οποία εισέρχονται στο ηλιακό μας σύστημα. Αυτό είναι μια ακόμη ένδειξη ότι το σκάφος βρίσκεται στο όριο μεταξύ ηλιακού συστήματος και διαστρικού χώρου.

Οι δύο ταξιδιώτες είναι από τις πλέον πετυχημένες αποστολές στην ιστορία της ανθρώπινης περιπέτειας στο διάστημα (έστω και δια αντιπροσώπου) και μεταφέρουν μήνυμα από την ανθρωπότητα προς τυχόν εξωγήινους πολιτισμούς που ίσως να ζουν και να εξερευνούν το σύμπαν με την ίδια περιέργεια που χαρακτηρίζει και εμάς..