Μία αναπόφευκτη σύγκρουση ;

Photo: www.intercon-spacetec.de

Τα τελευταία χρόνια οι ερασιτέχνες αστρονόμοι θέτουν ένα ερώτημα τόσο στους εαυτούς τους όσο και στους άλλους αστρονόμους. Το ερώτημα αυτό έχει να κάνει με το αν θα πρέπει να βρίσκουμε τα διάφορα ουράνια αντικείμενα χρησιμοποιώντας χάρτες ή τα αυτοματοποιημένα ρομποτικά τηλεσκόπια.  Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ο παραδοσιακός τρόπος είναι αυτός που βοηθάει τους παρατηρητές στο να αποκτήσουν ευχέρεια στις περιηγήσεις τους μεταξύ των άστρων. Αντίθετα οι θιασώτες των ρομποτικών τηλεσκοπίων πιστεύουν πως οι αστρονόμοι πρέπει να εκμεταλλεύονται κάθε λεπτό από το χρόνο τους παρατηρώντας και όχι ψάχνοντας. Στην πραγματικότητα αυτή η αντιπαράθεση έχει τις ρίζες της στην αλματώδη τεχνολογική εξέλιξη που σημειώνεται στην αστρονομία και που αμφισβητεί τις παραδοσιακές μεθόδους παρατήρησης. Όπως έχει συμβεί και σε πολλές ανάλογες περιπτώσεις, η παραδοσιακή παρατήρηση βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση και οι περισσότεροι ερασιτέχνες αστρονόμοι χρησιμοποιούν πλέον τα ηλεκτρονικά τους χειριστήρια και τους υπολογιστές τους για να βρούν τα αντικείμενα που θέλουν να παρατηρήσουν. Έτσι οι χάρτες, που τις προηγούμενες δεκαετίες αποτελούσαν το μοναδικό εισιτήριο για τη μεγαλειώδη παράσταση του νυχτερινού ουρανού, σταδιακά αποσύρονται  χάρη της ευκολίας που προσφέρει η  τεχνολογική πρόοδος. Είναι όμως προδιαγεγραμμένο το μέλλον τους; Στην πραγματικότητα πολλοί ερασιτέχνες συνεχίζουν να γοητεύονται από την απλότητα ενός έντυπου άτλαντα του ουρανού και οπλισμένοι με αρκετή υπομονή αλλά και προσμονή οδηγούνται μέσα από τα μονοπάτια των άστρων στον τελικό στόχο που μπορεί να είναι ένας αμυδρός αλλά εντυπωσιακός γαλαξίας ή ένα συμμετρικό σφαιρωτό σμήνος. Αναμφισβήτητα υπάρχει χώρος τόσο για την τεχνολογία όσο και για την παράδοση. Αρκεί να υπάρχει η διάθεση για να γνωρίσει κανείς και τις δύο και τότε το δίλημμα δε θα είναι ποια από τις δύο μεθόδους είναι η σωστότερη αλλά πότε πρέπει να χρησιμοποιούμε κάθε μια από αυτές, ώστε να έχουμε μια ολοκληρωμένη αντίληψη του ουρανού και των αστρικών διαμαντιών που αυτός κρύβει στα βάθη του και τα οποία, όπως και τα αντίστοιχα στη Γη, είναι σπάνια και απαιτούν πολλές φορές την υπομονετική αναζήτησή τους για να λάμψουν με τη μοναδικότητά τους.